27 février 2018

Lời thẳng về 2 dự án bauxite: Nhớ bài học Formosa

(Doanh nghiệp) - Với tiền lệ dự án nhà máy Formosa Hà Tĩnh gây ô nhiễm biển nghiêm trọng, 2 dự án bauxite Tây nguyên nên lấy đó làm bài học.


Đánh giá thẳng thắn


Theo thông tin trên báo chí, mới đây Bộ Tài nguyên và Môi trường (TN-MT) đã có báo cáo tổng kết, đánh giá hiệu quả đầu tư thí điểm 2 dự án bauxite Tân Rai và Nhân Cơ gửi Bộ Công Thương tổng hợp, báo cáo Thủ tướng Chính phủ.

Báo cáo nêu rõ, trong quá trình sản xuất, dự án đã xảy ra sự cố 3 lần nhưng được khắc phục kịp thời. Bộ TN-MT cho rằng ''trong tương lai, dự án vẫn tiềm ẩn nhiều nguy cơ về ô nhiễm và sự cố môi trường có thể xảy ra''.



Trao đổi với Đất Việt về thông tin trên, ngày 22/2, PGS.TS Bùi Thị An - nguyên ĐBQH Đại biểu Quốc hội khóa XIII, Viện trưởng Viện tài nguyên, môi trường và phát triển cộng đồng cho biết: "Không ai có thể tính hết được các sự cố bất ngờ trong quá trình sản xuất, đặc biệt là với công nghệ lạc hậu của Trung Quốc.

Vì vậy, với dây truyền công nghệ ảnh hưởng đến cộng đồng, môi trường, phải tính toán sao cho có ngọn ngành để làm sao triệt tiêu các yếu tố bất lợi ảnh hưởng không mong muốn trong quá trình vận hành.

Dự án bauxite cần có những biện pháp mạnh mẽ hơn

Kết luận của Bộ TN-MT như vậy, theo tôi, rất thẳng thắn. Trước mắt sẽ còn rủi ro thì cần tìm ra giải pháp khắc phục đến tận cùng. Như vậy, phải yêu cầu chủ đầu tư, trình bày các giải pháp. Nếu không làm được thì phải có các giải pháp mạnh nhất, báo cáo lên Chính phủ để xử lý thẳng tay".

Cũng đưa ra quan điểm về vấn đề này, ĐBQH Bùi Văn Xuyền - Ủy viên thường trực Uỷ ban Pháp luật của Quốc hội, Phó Trưởng đoàn ĐBQH tỉnh Thái Bình khóa XIII cho biết: "Trước đây, tại kỳ họp Quốc hội tôi cũng đã được nghe báo cáo về hai dự án bauxite. Bản thân tôi cũng đã tiếp cận nội dung này, nhưng tôi thấy cả hai đều có niên hạn khai thác dài, kể cả khả năng hoàn vốn và sinh lời.

Theo tôi, trong Luật bảo vệ môi trường đã có những quy định rõ về việc đánh giá đầy đủ những tác động môi trường, quy trình quan trắc, giám sát của các dự án. Bộ TN-MT phải tăng cường công tác quản lý, giám sát, yêu cầu đáp ứng đầy đủ quy định trong Luật bảo vệ môi trường. Không phải để sự cố xảy ra rồi mới khắc phục, đó là điều khó chấp nhận.

Về phía chủ đầu tư là TKV, cần phải đưa ra các biện pháp cần thiết, ngăn chặn xử lý ngay từ ban đầu. Đồng tình là nhiều yếu tố kỹ thuật không lường trước được sự cố, nhưng rõ ràng tất cả phải trong tầm kiểm soát, bởi quá trình vận hành nhà máy, khai thác quản lý, sử dụng đều do con người tạo ra.

Tôi cho rằng Bộ TN-MT cần xem xét lại, báo cáo đánh giá tác động môi trường chưa đảm bảo chính xác, đầy đủ, không đảm bảo yêu cầu đặt ra thì cần phải có đánh giá lại".


Đừng gây ra hậu quả rồi mới quy trách nhiệm


Cũng ở góc độ khác, theo ĐBQH Bùi Văn Xuyền, cần có ý kiến thẩm định, phản biện của các nhà khoa học, các chuyên gia. Điều này rất cần thiết vì sau quá trình thử nghiệm rất cần có đánh giá tổng thể.

Vị ĐBQH thẳng thắn: "Nếu thực sự dự án không đem lại hiệu quả, trước mắt là môi trường sau đó mới là hiệu quả kinh tế, như mong muốn thì có lẽ cũng phải dừng lại. Điều này tốt hơn việc tiếp tục đầu tư để rồi thua lỗ.

Tôi không đồng tình với quan điểm "đâm lao phải theo lao", làm với bất cứ mọi giá. Điều đó là không chấp nhận được.

Chúng ta đã có bài học của Formosa Hà Tĩnh, gây ra hậu quả rồi mới quy trách nhiệm, xử lý những hậu quả đã rồi. Bài học nhãn tiền như vậy rồi thì cần có các cam kết rõ ràng, mạch lạc, rất mạnh mẽ từ các chủ đầu tư, các nhà khoa học..

TKV cần có các phương án cụ thể về bảo vệ môi trường, cam kết trách nhiệm trước cơ quan chức năng".

Ông Xuyền khẳng định thêm, bản thân cơ quan bảo vệ môi trường từ Tổng cục môi trường, Bộ TN-MT, cũng cần có xem xét đánh giá toàn diện nội dung này, đảm bảo an toàn tuyệt đối, trừ các trường hợp bất khả kháng. Bộ TN-MT phải thể hiện được trách nhiệm của mình trong việc này.


Châu An

http://baodatviet.vn/kinh-te/doanh-nghiep/loi-thang-ve-2-du-an-bauxite-nho-bai-hoc-formosa-3353227/